Yazlık evlerinde çeşitli Potentilla türleri yetişir.

Ilıman iklim kuşağının tür çeşitlerinde, Potentilla cinsinde toplanan bitkiler önemli bir rol oynar. Bu şaşırtıcı değil, çünkü son araştırmalara göre, aralarında bir ve iki yıllık mahsuller, çok yıllıklar, cılız, sürünen veya sürünen örnekler ve çalılar bulunan 320'den fazla bağımsız tür bu adı taşıyabilir.

Boyut ve şekil bakımından farklı olan bitkilerin hala birçok ortak noktası vardır. Örneğin, çoğu Kuzey Yarımküre sakinleridir. Cinquefoil, Norveç ve Kuzey Kafkasya'da bulunabilir, menzilleri Batı Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar uzanır. Yalnızca Rusya'da yaklaşık yüz çeşit bulunur.

Diğer bir ortak özellik, bitkinin adını aldığı bölünmüş yapraklar ve kuşburnu ile uzak bir ilişkiyi anımsatan benzer bir çiçek yapısıdır. çilekler, gravilat ve erik, ayrıca Pink ailesine aittir.

Bu cinsin birçok temsilcisinin göze çarpmamasına rağmen, bir kişi bitkiyi uzun zamandır fark etti ve takdir etti.

Yabani türler, eski çağlardan beri halk hekimliğinde kullanılmaktadır. Bakterisidal, büzücü, hemostatik maddeler bakımından zengin olan rizomlar ve beşparmakotu, modern tıpta, alkollü içeceklerin, konserve yiyeceklerin ve doğal boyaların üretiminde kullanılmaktadır.

Günümüzde, çok yıllık türler, örneğin, çalı beşparmakotu, seçim sonucunda elde edilen çeşitler ve melezler, ev arazilerinin sahipleri arasında popülerdir.

Dekoratif yaprakları ve sarı, beyaz, pembe ve kırmızı tonlarında çiçekleri olan potentilla bitkileri, iddiasızlığı, çok yönlülüğü ve çeşitliliği nedeniyle değerlidir.

Kaz bezelye (P. anserina)

Cinsin çarpıcı bir temsilcisi Potentilla kazıdır. Çitler boyunca, kırsal yol kenarlarında, çayırlarda ve su kütlelerinin yakınında bulunması kolay bir yer örtücü bitkidir. Bıyıklı üreme yeteneği sayesinde kültür, halk arasında "tırtıl" lakabını almıştır. Gösterişsizliği nedeniyle, Potentilla az ya da çok elverişli koşullara girmeli, birkaç yıl sonra tanınabilir tüylü yaprakları ve parlak sarı çiçekleri tüm sitede görünecektir.

Rusya'da zarif bir bitki yaygındır ve hatta süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Sarı çiçekleri ve parlak yeşil yaprakları olan potentilla, yüksek hava kirliliği nedeniyle diğer türlerin kök salmadığı yerlerde özel bir değer kazanır.

Beşparmakotunu dikin (P. erecta)

Rusya'nın batı sınırlarından Altay'a, kuzeyde tundradan güneyde Kafkasya'ya kadar başka bir yaygın tür bulunabilir. Beşparmakotu kazı gibi bu bitki çok yıllık otsu bir bitkidir, ancak yer üstü kısmının boyutunda, çiçeklerin ve yaprakların görünümünde farklılık gösterir.

Dik beşparmakotu, üzerine üç yapraklı veya tırtıklı kenarları olan beş parmaklı yaprakların oturduğu ince, dallanan gövdeleri ile kolayca tanınır. Bitkiler mayıs ayından itibaren çiçek açar. Ancak akrabalarından farklı olarak, 15 ila 25 mm çapındaki korolla, beşten değil, dört altın yapraktan oluşur. Çiçeklenme Eylül ayına kadar sürer. Aynı zamanda rüzgar, yağmur ve hayvanların yardımıyla bölgede taşınan meyveler olgunlaşır.

Ek olarak, kültür mükemmel bir melez bitki ve doğal baharatlı hammadde kaynağıdır, bu sayede dik beşparmakotu için kullanılan popüler isim - havlıcan otu veya yabani havlıcan ortaya çıktı.

15 ila 50 cm yüksekliğindeki bitkiler çok iddiasızdır. Sıkıca çiğnenmeye dayanırlar, doğrudan güneş ışığında kendilerini iyi hissederler ve kalınlaşmış odunlaşmış köksap sayesinde kışı kayıpsız bırakırlar.

Gümüş beşparmakotu (P. argentea)

Başka bir çok yıllık otsu bitki gümüş beşparmakotudur. Görünüşe göre, önceki bitkiye çok benziyor, ancak biraz daha düşük ve sarı çiçekleri geleneksel yaprak topuklularına sahip. Kültür, adını saplar, yapraklar ve yaprak sapları üzerindeki beyazımsı veya neredeyse gri keçe kaplaması nedeniyle almıştır.

Çapı 10 mm'ye kadar olan küçük çiçekler, yazın başlarında ortaya çıkan gevşek çiçek salkımları oluşturur. Çiçeklenme 30 ila 50 gün sürer. Aynı zamanda antibakteriyel, antiinflamatuar, güçlendirici, hemostatik özelliklere sahip tıbbi hammaddelerin toplanması gerçekleştirilmektedir.

Beyaz beşparmakotu (P. alba)

Yukarıda anlatılan türlerin çiçekleri sarı renktedir. Baskındır, ancak farklı renk tonlarına sahip çeşitler vardır. Bunun bir örneği, Avrupa'nın merkezinden güneyde Balkanlara ve doğuda Urallara kadar büyüyen bir başka Avrupa türü olan beyaz beşparmakotudur.

18. yüzyılın sonunda çiçek yetiştiricileri ile ilgilenen 25 cm yüksekliğe kadar küçük çok yıllık bir bitki. Nedeni sadece ilkbaharın sonundan ağustos ayına kadar süren uzun çiçeklenme, iddiasızlık ve donma direnci değil, aynı zamanda yüksek dekoratif etkidir. Beş yapraklı beyaz çiçekler, sarı bir çekirdek ve uzun organları, koyu yeşil palmiye yapraklarının arka planına karşı inanılmaz derecede etkileyici görünüyor. Vahşi büyüyen benzerleri arasında, bu Potentilla türü büyük çiçekli olarak adlandırılabilir. Corollas 30 mm çapa ulaşır ve beş çiçeğin gevşek çiçek salkımlarında daha da etkileyici görünür.

Nepal beşparmakotu (P. nepalensis)

Coğrafi keşifler dönemi, insanlığa sadece yeni topraklarla tanışmakla kalmadı, aynı zamanda yeşil dünyanın daha önce bilinmeyen temsilcileriyle de tanıştı. Himalayaların batı kesiminde doğal olarak yetişen Nepal beşparmakotu, ilgilenen botanikçiler ve bahçıvanlar:

• alışılmadık derecede büyük palmiye yaprakları;
• 30 mm çapa kadar pembe veya şömine kırmızısı çiçeklerin seyrek çiçek salkımlarında toplanır;
• korolalar gibi sürgünler antosiyanin rengine sahiptir;
• 55 güne kadar çiçek açar.

Bitki, 1820'den beri süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Vahşi büyüyen çeşitliliğin temelinde, bilim adamları Asya'daki ataları kadar iddiasız ve isteyerek çiçek açan büyük çiçekli çeşitler elde ettiler.

Bir örnek, koyu kiraz rengi bir göz ve her bir taç yaprağının ortasından yayılan bir damar ağıyla öne çıkan muhteşem pembe çiçekleri ile Miss Wilmott'un beşparmakotu.

Hint beşparmakotu (P. indica)

Bitki dünyası hakkında giderek daha fazla şey öğrenen bilim adamları, bazen her şeyin uzun zamandır bilindiği göründüğü yerde keşifler yaparlar. Çok uzun zaman önce, birçok ev arazisi sahibi ve Duchenei'nin çiçek yetiştiricileri veya Hint çilekleri tarafından bilinen bir aile, Lapchatka cinsinde yer aldı.

Bitki, Hint Potentilla veya Potentilla indica olarak adlandırıldı ve gerçek çileklerden, beyaz değil, karakteristik sarı çiçekleri ve yenmeyen meyveleriyle ayırt edilebilir.

Rus bahçelerinde, az bakım gerektiren Hint Potentilla süs bitkisi olarak yetiştirilir ve ilkbahardan dona kadar bölgeyi dekore eder.

Turber'ın beşparmakotu (P. thurberi)

Eşsiz, mor çiçekler otsu çok yıllık beşparmakotu Turbera ve onun temelinde kırmızı şarap renkli yaprakları ve korolun merkezinde daha koyu bir gözle elde edilen melez çeşide sahiptir. Cinquefoil Monarch Velvet (P. Monarch's Velvet) güneşi sever, uzun çiçeklenme ve yüksek kışa dayanıklılığı ile karakterizedir. Haziran ayında bitkide 30 mm çapa kadar muhteşem çiçekler belirir. Büyüme mevsimi ancak soğuğun gelmesiyle sona erer.

Bitki genel olarak bir yer bulacak çiçeklik, tek ekimlerde harika görünür ve asılı bir ekiciye ekildiğinde sizi hayal kırıklığına uğratmaz.

Cinquefoil koyu kan kırmızısı (P. atrosanguinea veya argyrophylla)

Nepal'den koyu kan kırmızısı beşparmakotu Avrupa çiçek yataklarına da ulaştı. Dik tüylü gövdeler oluşturan uzun otsu bir çokyıllık, 60 cm'ye kadar büyüyebilir.Bitki, Haziran ayından itibaren kolayca dallanır ve bolca çiçek açmaya başlar.

Çapı 50 mm'ye kadar olan çiçekler, parlak turuncu-kırmızı yaprakları nedeniyle açıkça görülebilir, genellikle belirgin bir göz ve merkezden ayrılan bir damar ağı ile. Çiçeklenme neredeyse iki ay sürer, ancak daha sonra Potentilla çekiciliğini kaybetmez. Çok donlara kadar, bitki üç yapraklı, açık yeşil dış ve gümüş keçe iç tarafı ile çilek yapraklarına benzeyen süslenmiştir.

Bu tür, çiçek yetiştiricilerine basit, hatta çift çiçeklerle ilginç çeşitler verdi. Bunların arasında en popüler olanlarından biri, yazın ilk yarısında göze hoş gelen karmin veya kızıl-kırmızı korolalı P. Gibson Scarlet.

Çalı beşparmakotu (P. Fruticosa)

Yetiştiriciler için gerçek bir keşif beş yapraklı çalı veya bitkinin popüler olarak adlandırıldığı gibi, beş yapraklı, Kalmyk veya Kuril çayı idi. Otsu akrabaların aksine bu tür:

• yoğun, genellikle küresel bir taç oluşturur ve 60-120 cm yüksekliğe ulaşır;
• renk çeşitliliği dikkat çekicidir;
• 3-4 ay boyunca kesintisiz çiçek açar;
• küçük, beş parmaklı yaprakları vardır;
• kış döneminde hava kısmını kaybetmez.

Kültür meraklıları sayesinde, bugün yetiştiriciler beyaz, sarı, pembe, somon, turuncu ve kırmızı çiçeklerle birkaç düzine muhteşem çeşide sahiptir.

Bunlardan biri, fotoğrafta gösterilen Goldfinger Potentilla'dır (P. fruticosa Goldfinger). Hızlı büyüyen kültür, yoğun küresel taç, pürüzsüz koyu yeşil yapraklar ve zengin sarı renk tonunun 5 cm çiçekleriyle 80 cm boyunda bir çalı oluşturur. Yemyeşil, kesintisiz çiçeklenme, sonbaharın ortasında dona kadar tüm yaz sürer.

Dikkate değer bir başka çeşidi de P. fruticosa Red Ace'dir. Birleşik Krallık'ta üretilen bu çeşit, 60 cm yüksekliğe ve yaklaşık 100 cm çapa kadar kompakt, geniş yuvarlak bir taçya sahiptir.

Kirli şehir havasından, dondan ve saç kesimini kolayca tolere etmekten korkmayan kültür, güneşi veya kısmi gölgeyi tercih eder, sulamaya iyi tepki verir ve sıcak mevsim boyunca bolca çiçek açar.

Bu çeşidin turuncu veya somon çiçekleri, pürüzsüz, oldukça hafif yeşilliklerin arka planına karşı harika görünür.

Bahçe arsalarını mükemmel bir şekilde canlandıran kırmızı çiçek severler, P. fruticosa Marion Red Robin'i sevecekler. Çalı formu, küçük boyutu ile ayırt edilir. Yüksekliği 50 cm'yi geçmeyen yoğun bir taç 80 cm genişliğe kadar büyüyebilir Kahverengimsi sürgünler yoğun bir şekilde küçük açık yeşil yapraklarla kaplanır, buna karşı doymuş bir kırmızı renk tonunun büyük çiçekleri iki kat daha avantajlıdır. Çeşitlilik çok yönlüdür ve hem tekli hem de grup dikimlerinde kullanılabilir.

Çalı Potentilla kendini alçak bordürlerde, yamaçlarda ve büyük saksılarda mükemmel bir şekilde gösterir. Şeklini korumak için bitki kesilebilir ve çiçeklenme hızla ve tamamen yenilenir.

En güzel beyaz çiçekli çeşit, P. fruticosa Abbotswood'dur. Yukarıda açıklanan çeşitlerle karşılaştırıldığında bu bitkiye kompakt denilemez. Yetişkin bir çalı yaklaşık 100 cm yüksekliğe ve 130-150 cm çapa ulaşır İlkbaharın başlangıcından itibaren, yoğun bir yastığı andıran taç, küçük açık yeşil yapraklarla kaplanır ve zaten Haziran ayında büyük muhteşem çiçekler sarı çekirdekli saf beyaz bir ton ve korolla üzerinde yükselen organlar belirir.

Çiçeklenme Eylül ayına kadar sürer ve güneşe ekildiğinde bitki, kısmi gölgede olduğundan çok daha iyi hisseder, daha uzun ve daha bol çiçek açar. İlkbaharda çalıların kesilmesi tavsiye edilir.

Potentilla'nın bahçe tasarımında kullanımı

Herhangi bir çiçek yatağında bitkilerin hem otsu hem de çalı formları arzu edilir.Orta derecede titizliği, hızlı büyümesi ve istekli çiçek açması nedeniyle, Potentilla, Rusya'nın herhangi bir iklim bölgesinde başarıyla yetiştirilebilir, asıl önemli olan doğru çeşitleri seçmek ve kültürün bazı genel tercihlerini öğrenmektir.

Potentilla için uygun:

• iyi drene edilmiş, orta derecede nemli toprak;
• güneşte veya açık gölgede, bitkinin taşma ve çürüme riski altında olmadığı bir alan;
• çiçeklik, bordür veya rabatka kentsel alanlarda, çünkü bitki dumandan ve havadaki yüksek konsantrasyondaki toz ve egzoz gazlarından korkmuyor.

Tüm Potentilla türleri zararlılardan nadiren etkilenir, özellikle de kök sisteminin kuru önleyici örtüsüyle iyi kışlarlar.

Koku eksikliği ve uzun süreli çiçeklenme, çocukların, eğitim ve sağlık kurumlarının yanına, kalabalık meydanlara ve konutların avlularına çalı ve otsu türlerin dikilmesini mümkün kılar. Çeşitli çeşitler, özellikle yarı ve çift çeşitlerin görünümü, peyzaj tasarımının benzersizliğini ve site sahibinin gururunu garanti eder.