Hayvanlarda ayak ve ağız hastalığının teşhisi ve etkili tedavi yöntemleri
Ayak ve ağız hastalığı, evcil ve yabani artiodaktilleri ve diğer bazı türleri etkileyen akut viral bir hastalıktır. Virüs, hayvanlar arasında hızla yayılıyor, bu nedenle büyük çiftlikler için büyük bir tehlike oluşturuyor. Deride ve mukozada ülser oluşumuna neden olur, genç hayvanlarda şiddetlidir. Düşük ölüm oranına rağmen, hastalık işletmelerin ekonomisine büyük zarar vermektedir.
Hastalığın etken maddesi
Toplamda, FMD virüsünün 8 serotipi izole edilmiştir. Yapı bakımından farklılık gösterirler, ancak hastalığın benzer bir klinik tablosuna neden olurlar. Teşhis yapılırken virüsün türü ve alt tipi belirlenmelidir. Bu önemli bir veridir, çünkü hasta olan hayvanlar kısa süreli bir bağışıklık geliştirirler, ancak virüsün yalnızca belirli bir serotipine karşı. Ortalama olarak 12-18 ay sürer ve ardından hayvan virüse tekrar duyarlı hale gelir.
Epizootik veriler
Ayak ve ağız hastalığı, artiodaktiller sınıfına ait bir hayvan hastalığıdır. Virüs, herhangi bir yabani veya evcil artiodaktili enfekte edebilir, ancak en hassas olan sığırlardır. Domuzlar, keçiler ve koyunlar daha az enfekte olur. Bir kişi aynı zamanda şap hastalığına da yakalanabilir, ancak virüsün bulaşma zinciri burada sona erer. İnsanlarda hastalık nadiren başkalarına bulaşır ve bir salgını tetikleyemez. Tedavi edilebilir ve zamanında teşhis ve tıbbi bakım ile komplikasyonlara neden olmaz.
Hayvanlarda ayak ve ağız hastalığına neden olan ajanın kaynağı, enfekte bireylerdir. Virüs, çevreye saldıkları biyolojik materyalde bulunur. Özellikle tükürükte bol miktarda bulunur, ayrıca idrar ve dışkıda, süt ve kıç içeriğinde de bulunur. Solunan hava ile virüsün aerojenik bir şekilde yayılması da mümkündür. Uzun mesafeler boyunca, yem üzerinde, personel kıyafetlerinde, nakliye sırasında taşınabilir ve böylelikle yüksek derecede bulaşıcılık sağlar.
Klinik iyileşmeden sonra hayvanlar 400 güne kadar taşıyıcı olarak kalır. Virüsü çevreye salmaya devam ediyorlar ve sağlıklı hayvanlar için tehdit oluşturuyorlar.
Hayvan ayak ve ağız hastalığı nasıl anlaşılır
Şap hastalığının ilk semptomları, virüs vücuda girdikten 2-7 gün sonra ortaya çıkabilir, ancak bazı durumlarda kuluçka dönemi 2-3 haftaya kadar sürer. Bu süre zarfında, hayvan virüsü zaten çevreye salmakta ve sağlıklı bireylere bulaştırabilmektedir.
Hastalığın klinik tablosu aşağıdaki belirtileri içerir:
- sıcaklıkta yüksek seviyelere yükselen ateş;
- genel sağlık bozulması, uyuşukluk, yemek yemeyi reddetme;
- Açılan ve erozyon oluşturan kıç oluşumu.
Hayvanlarda ayak ve ağız hastalığının ana klinik görünümü afttır. Deri yüzeyinde ve mukoza zarında bulunan küçük kabarcıklardır. Sığırlarda semptomların ve ateşin başlamasından 2-3 gün sonra ortaya çıkarlar.Çoğu zaman ağız mukozasında bulunurlar - bu nedenle hayvanların iştahı kötüleşir, sakız kaybolur. Ayrıca korolla, interdijital fissür ve meme bölgesindeki deride de bulunabilirler. Lezyonların lokalizasyonu domuzlarda ve diğer hayvanlarda farklılık göstermez.
Aftlar önce berrak bir sıvıyla doldurulur, ardından içerikleri bulanıklaşır. 2-3. Günlerde erozyon oluşturarak açılırlar. Etkilenen alanlar daha sonra yeni bir epitel tabakasıyla kaplanır ve birkaç gün içinde iyileşir. Aft, hastalığın klinik tablosunu belirleyen ağrılı bir oluşumdur. Ağız boşluğuna yerleştirildiklerinde, ineklerde uzuvlarda artan tükürük ve topallık görülür.
Yenidoğan buzağılarda, ağırlıklı olarak akut, karmaşık ayak ağız hastalığı tanısı konur. Hastalık ölümcül olabilir veya genç hayvanlarda önemli gelişimsel bozukluklara neden olabilir.
Kursun varyantlarından biri viral miyokardit, kalp kası iltihabıdır. Ayrıca, ayak ve ağız hastalığının etken maddesi, gastrointestinal sistemin mukoza zarını etkileyerek kanamalı gastroenterite neden olabilir.
Ayak ve ağız hastalığı hamile hayvanlar için tehlikelidir - virüs vücuda girdiğinde kesilirler. Emzirme döneminde süt üretimi keskin bir şekilde azalır, buzağıların büyümesi ve gelişmesi yavaşlar ve süt yoluyla enfeksiyonları mümkündür. Ayrıca, hastalık yetişkin hayvanlarda bile karmaşık bir biçimde ortaya çıkabilir. Bu durumda iskelet kası ve kalp hasarı oluşur. 1-2 hafta sonra ortaya çıkan miyokardiyal felç nedeniyle ölüm mümkündür.
Teşhis yöntemleri
FMD, klinik belirtilerle kolaylıkla teşhis edilebilen bir hastalıktır. Ancak teşhisi doğrulamak için serolojik ve virolojik çalışmalara ihtiyaç vardır. İlk olarak kan serumu kullanılır - içinde patojene karşı antikorlar bulunur. Virolojik analiz, en etkili tedaviyi seçmek için virüsün tipini ve alt tipini doğru bir şekilde belirlemenizi sağlayacaktır. Hastalığın karakteristik özellikleri, neredeyse tüm çiftlik hayvanlarının hastalandığı yüksek bulaşıcılık ve virüsün hızlı yayılmasıdır. Ayak ve ağız hastalığı, veba, çiçek hastalığı, veziküler stomatit, nekrobakteriyoz ve diğerleri dahil olmak üzere diğer bulaşıcı hastalıklardan ayırt edilmelidir.
Bir kişi, süt ürünleri veya et yiyerek hayvan ayak ve ağız hastalığına yakalanabilir. Hastalık başkaları için tehlike oluşturmaz ve izole vakalar şeklinde ilerler.
Ayak ve ağız hastalığının tedavisi ve önlenmesi
Hayvanlarda ayak ve ağız hastalığının tedavisi semptomatiktir. Ülserler dezenfektan solüsyonlarla tedavi edilir ve genel sağlığın teşviki için ilaçlar da reçete edilir. Hastalığın ilk aşamalarında, hiperimmün serumların verilmesi etkilidir - genç hayvanlarda bu önlemler ölüm oranını azaltabilir. Bununla birlikte, ayak ve ağız hastalığı için spesifik tedavi, patojen varyantlarının çokluğu nedeniyle mevcut değildir.
Ayrı bir çiftliğin topraklarında şap hastalığının geliştiğinden şüpheleniyorsanız, derhal karantina önlemleri alınır. Bu süre zarfında hayvanların, et ve süt endüstrisinin ürünlerinin hareketini tamamen durdurmak gerekir. Ayrıca durum derhal devlet veteriner servisine bildirilmelidir. Hasta hayvanlar ve FMD şüphesi olan kişiler, ilk semptomlar ortaya çıkmadan önce bulundukları yerlerde izole edilir.
Büyük ve küçük çiftliklerde hastalığın önlenmesi için şap hastalığının ne olduğunun bilinmesi ve hayvanların günlük muayenesinin yapılması önemlidir.
Ayrıca önleyici tedbirler aşağıdaki noktaları içerir:
- araçların yanı sıra hayvanların tutulduğu ve yemin depolandığı yerlerin düzenli dezenfeksiyonu;
- büyük çiftliklerdeki sıhhi kanalların teçhizatı;
- hayvanların elde edildikten sonra 2 hafta içinde karantina tutulması, hareket ettirilmesi;
- Hayvanların sadece veterinerin mührünü içeren belgelerle birlikte ithal edilmesi ve kaliteyi onaylayan sertifikalarla beslenmesi.
Şap hastalığına karşı özel profilaksi (aşılama) yapılmamaktadır. Karmaşıklık, virüsün çok sayıda serovaryantından kaynaklanmaktadır.
İnsanlar için şap hastalığının önlenmesindeki ana aşama, hayvan bakımı, besleme ve sağım sırasında hijyen önlemlerine uyulmasıdır. Evde, et, süt ve süt ürünleri gibi tüm hayvansal kökenli ürünlere ısıl işlem uygulamak önemlidir.
Çiftliklerdeki ve hayvancılık çiftliklerindeki şap hastalığı salgını büyük bir ekonomik kayıptır. Sığır, keçi ölüm oranı, domuzlar veya koyun% 5'ten fazla değildir, ancak et ve süt tamamen iyileşene kadar yiyecek için uygun değildir. Bu dönemde hayvanların durumu bozulur ve hayvancılıktaki artış azalır.