Yazlık evlerinde farklı türde ela yetiştirebilirsiniz.
Fındık, fındık veya fındık, doğada bulunan, çevre düzenlemesinde kullanılan tanıdık bir bitkidir ve lezzetli ve sağlıklı kuruyemişleri sayesinde uzun zamandır bir bahçe bitkisi olarak popülerlik kazanmıştır.
Yaklaşık iki düzine yaprak döken çalı ve ağaç türünü birleştiren cinsin temsilcileri, Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa'nın farklı bölgelerinde görülebilir. Boyut ve aralıktaki farklılığa rağmen, tüm çeşitlerin çok ortak noktası vardır. Her şeyden önce bu, ela yapraklarının görünümü, çiçeklerinin yapısı, meyveleri, çiçeklenme ve üremesinin özellikleri ile ilgilidir.
Diyeceğim şey şu ki:fıstık ağaçlarda nasıl büyür + fotoğraf
Ela bitkisinin tanımı
Her türden Hazel, geniş oval veya neredeyse yuvarlak yaprakları, tırtıklı kenarlı ve iyi görülebilen damarı ile kolayca tanınır. Kısa, yoğun yaprak saplarında kalırlar ve ince dallara benzeyen uzun dalları yoğun bir şekilde kaplarlar.
Fındık çiçekleri erkek ve dişi olarak ikiye ayrılır. Erkek çiçekli küpelerin görünümü, genel bahar çiçeklenmesinin başlangıcı olarak kabul edilir. Dişi çiçeklerin döllenmesi, polenlerin saçılması ve ilk böcekler nedeniyle oluşur. Çiçek salkımlarında 1 ila 5 yumurtalık oluşur. Sert odunsu bir kabuğun içinde olgunlaşan bir fındık meyvesine ceviz denir.
Kültürün karakteristik bir özelliği, yumurtalık etrafında bir tür sargının bulunmasıdır. Bir miğfer ya da Yunanca korys'i anımsatan küpül, modifiye edilmiş bir parantezden oluşur. Meyve olgunlaştıkça kurur ve gümüşi-kahverengi veya kahverengimsi bir ceviz kabuğu gösterir.
Ela yetiştiriciliği
Fındığın veya fındığın harika tadı, yüksek besin değeri ve faydaları birkaç bin yıl önce atalarımız tarafından takdir edildi. Yüzyıllar boyunca, Avrupa sakinleri, yaprak döken ormanlarda bol miktarda büyüyen ela meyvelerini hasat etmişlerdir. Yazılı kaynaklardan da anlaşılacağı üzere ilk kültürel ekimler, modern Balkanlar topraklarında, Avrupa'nın güneyinde Akdeniz'de veya Karadeniz kıyısında olabilir. Dolayısıyla Kafkasya'da fındık 6 bin yıl önce yetiştirilmiş olup, sık kullanılan adı "fındık" Türk kökenlidir.
Güney menşeli çeşitler, büyük meyveli ve mükemmel fındık kalitesi ile ayırt edilir.
Ancak kışların Türkiye, İtalya veya Azerbaycan'dan daha şiddetli geçtiği kuzey bölgelerinde, bitkiler ölme riski altında veya yetersiz bir hasat veriyor. Bu nedenle, fındık yetiştiriciliği, ilki I.V. olan yerli uzmanların önemli bir görevidir. Michurin.
Ortak ela (C. avellana)
Avrupa'nın en eski kültür merkezi olan İtalyan bölgesi Avellano adını alan tür, en yaygın türlerden biridir. Adi fındık veya gerçek fındığın doğal alanı, Avrupa kıtasının batısını ve ayrıca kuzeydeki Leningrad bölgesinden güneyde Kırım ve Kafkasya'ya kadar Rusya'nın önemli bir bölümünü kapsamaktadır.
Ortak ela çalıları, orman külü, orman-bozkır ve hatta bozkır bölgelerinde yaşama iyi adapte olmuştur.
Yetişkin bitkiler yaklaşık 5 metre yüksekliğe ulaşabilir ve uygun koşullarda gelişerek geçmesi zor yoğun çalılıklar oluşturabilir. Fotoğrafta gösterilen ortak ela, özellikle yaprak döken bir ormanın gölgesinin altında rahat hissediyor. İşte bitkiler:
- dondan korunmuş;
- yeterli yiyecek ve nem alın;
- ancak polen dağılımının zayıf olması nedeniyle, tam güçle meyve vermezler veya hiç yumurtalık oluşturmazlar.
Türler, insanlar tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Dayanıklılığı, iddiasızlığı ve kışa dayanıklılığı nedeniyle ela ıslahta kullanılır. Bugün Rusya topraklarında 20'den fazla verimli fındık çeşidi yaygınlaştı, mükemmel kalitede fındıklar ve hem bahçeyi hem de kentsel peyzajı haklı olarak süsleyecek birkaç ilginç dekoratif form verdi.
Dekoratif ela formları
Fındığın tek amacı fındık almak değildir. Bitkinin süs formları, yaprakların rengi, taç şekli ve tek tek sürgünler bakımından vahşi büyüyen atadan farklı olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.
En popüler olanı kırmızı yapraklı ela. Çalı, sıradan bir bitkiden çok az farklıdır, ancak yaprakları belirgin bir kırmızımsı renk tonuna sahiptir. Dahası, genç yaprak plakalarında kızarıklık sürgünlerin tabanından çok daha parlaktır ve gölgede giderek daha fazla yeşil tonlar görünür. C. avellana Atropurpurea'daki ela tuhaflığı, sadece yaprakların değil, aynı zamanda yumurtalıkların etrafındaki artıların da antosiyanin ile renklendirilmesidir.
Birçok Rus fındık çeşidi, ekimlere ek bir ifade kazandıran kırmızımsı yapraklarla da ayırt edilir.
Purpurea fındığının yanı sıra diğer çeşitler de Rus bahçelerinde görülebilir. Bir örnek, alacalı formlardır:
- Kenar boyunca açık yeşil veya neredeyse beyaz bir şeridin açıkça görülebildiği yapraklarla ayırt edilen Albovariegata;
- Aurea, yeşillik renginde ve sarı ve altın-yeşil tonlarının hakim olduğu tüm taç;
- Altın rengin sadece yaprak plakasının kenarını etkilediği ve bir tür sınır oluşturduğu Aureomarginata.
Peyzaj tasarımcılarının ve sıra dışı bitkilere kayıtsız olmayan herkesin emrinde, ela kesilmiş, dişli, tüylü ve hatta yapraklarda katlanmış formlar var.
Hazel şüphesiz ilgileniyor:
- ağlayan veya C. pendula, sarkık dalları olan standart bir ağaç şeklinde büyüyen;
- kavisli veya C. contorta, tüm sürgünleri tuhaf bir şekilde bükülmüş ve ağzın hızı sıradan bitkilerinkinden birkaç kat daha düşük.
Büyük ela (C. maxima)
Fındık yetiştiriciliğinin başladığı türlere iri fındık denir. Bitki eski çağlardan beri besleyici ve çok lezzetli bir kuruyemiş kaynağı olarak Balkanlar, İtalya, Türkiye, Kafkaslar ve Kırım'da yetiştirilmektedir. Lombardiya'nın İtalyan bölgesi adıyla, türlere Lombard fıstığı denilmeye başlandı ve Karadeniz bölgesi halkları bunu Pontic olarak biliyordu.
Diğer türler gibi, bu mahsul de topraktan talep görüyor. Ela nerede büyür:
- toprak önceden besinlerle doyurulur;
- düzenli sulama ve havalandırmaya dikkat edin;
- düzenli ve tam teşekküllü bir ürün elde etmek için özellikle önemli olan gübrelemeyi düzenli olarak kullanırlar.
En yüksek kalitede fındık veya fındığı üreten kültür, 10 metre yüksekliğe ulaşan iri, çok gövdeli çalılarla kolayca ayırt edilir.
Bitkinin çift dişli, oval veya neredeyse yuvarlak yaprakları alttan belirgin şekilde tüylüdür. Venasyon, yaprak plakalarında açıkça görülebilir ve genç yapraklar genellikle zengin bir antosiyanin renklendirmesiyle ayırt edilir. Kırmızımsı, somunu tamamen gizleyen uzun, dişli ponponlardır.
Ağaç gibi ela (C. colurna)
Birçoğunun aşina olduğu bir çalı gibi görünmeyen, ancak uzun bir ağaç olan Hazel'e ağaç denir. Küçük Asya, Kafkasya ve Transkafkasya'nın yanı sıra Balkan Yarımadası'nın karakteristik özelliği olan türler, Pontus ceviziyle birlikte insanların meyveleriyle ilgilenen en eski kültürlerindendir.
Türkiye'de uzun süredir ağaç fındığı yetiştirilmektedir, ancak bugün yerini daha üretken ve kullanımı kolay çalı kardeşlerine bırakmıştır.
İki yüz yaşına kadar yaşayan ağaçlar peyzaj düzenlemelerinde giderek daha fazla yer buluyor. Halk arasında ayı somunu olarak adlandırılan bitkiler şu şekilde tanınabilir:
- grimsi kabukla kaplı ince gövdeler;
- geniş bir mum veya koni gibi görünen taç;
- koyu tırtıklı bitki örtüsü;
- 3–8 parça meyvede toplanmış, kadifemsi bir şekilde, iyice kesilmiş küpüle gizlenmiştir.
Bu tür fındıklar sadece yenilebilir değil aynı zamanda çok lezzetlidir. Yaz sonunda veya eylül ayının ilk yarısında olgunlaşırlar. Rusya'da, ağaç fındığı yalnızca en güneydeki bölgelerde meyve verebilmektedir; orta şeritte ise kültür dekoratif olarak kullanılmaktadır.
Çeşitli yapraklı ela (C. heterophylla)
Asya çeşidi, yaygın fındık yelpazesinin bittiği yerde dağıtılır. Yaprak plakalarının karakteristik şekli nedeniyle isimlendirilen çeşitli yapraklı ela, Uzak Doğu, Chita bölgesi, Çin, Moğolistan'ın yanı sıra Kore Yarımadası ve hatta Japon adalarında bulunabilir.
Bu tür, tıpkı toplanması gibi, kolayca yetiştiği kuru yamaçları, geniş yapraklı karışık ormanları ve meşe ormanlarını tercih eder. Çalı:
- çapı 10 cm'ye kadar olan birkaç gövdeden oluşan geniş yuvarlak bir tacı vardır;
- 3 metre yüksekliğe ulaşır;
- uygun koşullarda, çalılıkların karakteristik özelliği olan diğer türlerin büyümesini engelleyen yoğun çalılıklar oluşturur.
Alacalı fındığın ayırt edici bir özelliği, küçük sivri uçlu ve görünüşte kesik üst kısmı olan yapraklı tabaklardır.
Ayrıca, türler erken çiçeklenme ve meyve verme ile karakterizedir. Yumurtalık, çan şeklinde iki parçalı, tüylü bir plushka ile çevrilidir. Olgun fındıklar 15 mm çapa ulaşır. Çekirdek, düz grimsi bir kabuğun altında gizlenmiştir.
Bitki inanılmaz derecede dayanıklıdır, kuraklığı diğer türlerden daha iyi tolere eder ve dondan korkmaz. Bu, Sibirya'da ela yetiştirmeyi, kuzgunların yamaçlarını güçlendirmek için kullanmayı ve rüzgar erozyonu tehlikesi olan yerlere dikmeyi mümkün kılar.
Önemli olan, çalının büyüyeceği yerin selden ve eriyik veya yağmur suyunun durgunluğundan korunmasıdır.
Kişisel bir komplo koşullarında, ela iddiasızlığını ve uysal eğilimini kanıtladı. Fotofiliktir, ancak kısmi gölgede büyüyebilir, kalınlaştırılmış taç, bir budayıcı yardımıyla kolayca sıralanabilir ve uygun özenle çalılar birkaç on yıl yaşar ve meyve verir.
Mançurya fındığı (C. sieboldiana var. Mandshurica)
Mançurya fındığı Rusya'nın Uzak Doğu'su, Kore ve Kuzey Çin'de yetişir. Bu çeşitlilik, küpün alışılmadık şekliyle yukarıda açıklanan bitkilerden farklıdır. Somunu gizleyen uzun, yoğun bir tüp oluşturarak 6 cm'ye kadar büyür.
4 metre yüksekliğe kadar bir çalı oluşturan sürgünler kahverengimsi gri bir kabukla kaplanır, genç dallarda pürüzsüz ve çok yıllık odun üzerinde çatlar. Türler büyük yumuşak yapraklarla karakterizedir. Mayıs çiçeklenmesinden sonra oluşan yumurtalık 3-4 parça halinde toplanır. Sonbaharın ilk yarısında olgunlaşan kuruyemişler uzun sivri bir şekle sahiptir. Çekirdekler ince kabukludur ve yenilebilir ancak kıllı kupula nedeniyle fındık elde etmek zordur.
Bitki dondan korkmaz. Bu nedenle, Sibirya'da fındık dikmek ve bakımı için doğru seçilmiş bir yer ile kültür, fındıklı ve dekoratif bir kültür olarak kullanılabilir.
Ela nasıl yetiştirilir
Fındık, acemi bahçıvanların bile ilgilenebileceği iddiasız bir üründür. Ortak fındık dikim ve bakımı için hazırlık, uygun bir yer seçmekle başlar.
Hazel ışığı sever, ancak gölgede büyüyebilir. Ancak fidenin yaprakları kırmızı ise güneşte daha parlak görünecektir. Gölgede, bu tür bitkiler yavaş yavaş çekiciliğini kaybeder ve yeşile döner.Beyaz veya sarı renkli yapraklar, doğrudan güneş ışığında yanar ve burada en sıcak saatlerde korumaya dikkat etmek gerekir.
Vahşi doğada, çalılar humus açısından zengin gevşek toprağı olan yaprak döken ormanlara yerleşir. Aynı zamanda, bitkinin kök sistemi durgun neme tolerans göstermez ve kuraklık hızla yeşilliklerin solmasına ve mahsulün dökülmesine neden olur.
İlkbaharda bitki erken uyanır ve onu yeni bir yere taşımak uzun süreli iklime alışmaya neden olabilir. Bu nedenle fındık ağacı dikmek için en uygun zaman sonbahardır.
En az 50 × 60 cm ebatlarında çukurlar önceden hazırlanır. Fındık yetiştirilecekse ve bir defada birkaç örnek bakılacaksa aralarında yaklaşık 4-5 metre boş alan bırakılır. Dolgu için hızlı köklenme ve aktif büyüme için aşağıdakilere dayalı bir karışım hazırlanır:
- verimli toprak;
- 10 kg yüksek kaliteli humus;
- 200 gr süperfosfat;
- 50 gr potas gübre.
Kompozisyon, alt kısma, burcun köklerinin, kök boğazı zemin seviyesinde olacak şekilde dikkatlice yerleştirildiği bir koni şeklinde yerleştirilir. Çukur doldurulduğunda, toprak sıkıştırılır, bol miktarda sulanır ve ardından optimum toprak nemini korumak için malçlanır.
Ela nasıl yetiştirilir, sadece siteyi dekore etmekle kalmaz, aynı zamanda düzenli olarak lezzetli kuruyemişlerle de eğlenir. Uzmanlar, çiçeklenme zamanına göre çeşit seçmeyi tavsiye ediyor ve ayrıca rüzgarla tozlaşma olasılığını hesaba katıyor.
Mahsul bakımı şunları içerir:
- fındıkların olgunlaşma döneminde son derece gerekli olan sulama;
- erken ilkbaharda ve yumurtalık oluşumu sırasında beslenme;
- taç oluşumu, gençleştirme veya sağlıklı bir durumun sürdürülmesi için budama.
Şiddetli kışların olduğu bölgelerde genç çalılar hafifçe donabilir. Yerde eğilmeleri ve örtülmeleri tavsiye edilir. İlkbaharda budama fındığı bitkinin kırık, donmuş veya kurumuş dallardan kurtulmasına yardımcı olur. Ek olarak, basit bir prosedür, güneşin her meyve veren dalına erişmesini sağlamak için tacı doğru şekilde oluşturmaya yardımcı olacaktır.
Bunun için her çalıda 8-10 güçlü sürgün bırakılır ve geri kalanı merkezden kurtarmaya çalışırken yer seviyesinde kaldırılır. Ela için, kafes üzerinde yetiştirme ve standart bir bitkinin oluşumu mümkündür.
Çalıyı zayıflatmamak için her yıl fazla kök sürgünleri kesilir. Bu özellikle aşılı örneklerde önemlidir.
Hazel: kullanışlı özellikler ve kontrendikasyonlar
Bitkinin ana hazinesi fındıktır. Burası gerçek bir vitamin, sağlıklı yağ, protein ve mineral deposudur.
Esansiyel yağ asitleri çekirdek ağırlığının yaklaşık% 65'ini oluşturur. Mikro ve makro elementler arasında magnezyum, potasyum ve kalsiyum, fosfor ve kükürt, çinko, manganez, flor vardır. Vitaminler, B grubu, askorbik asit, A, E ve PP ile temsil edilir. 100 gram meyvenin kalori içeriği 700 kcal'dir.
Ürünün zengin bileşimi ve yüksek enerji değeri, ela ağacının faydalı özelliklerini ve lezzetli kuruyemiş yerken dikkate alınması gereken kontrendikasyonları belirler.
Fındık ne işe yarar? Sağlıklı yağlar, magnezyum ve potasyum açısından zengin olan kuruyemişler, başta kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi ve tedavisi için değerli bir üründür:
- ateroskleroz;
- iskemik hastalık;
- beyin damarlarının sklerozu;
- miyokardiyal enfarktüs.
Doğal çare sadece kalp kasını uyarmakla kalmaz, aynı zamanda kan damarlarını güçlendirir, kan kalitesini artırır. Ayrıca fındık, sinir ve sindirim sistemi için faydalıdır, safra kesesini uyarır, metabolizmayı iyileştirir ve yaşlanma sürecine direnir.
Vitamin, protein ve yağ asitlerinin kütlesi nedeniyle ela meyveler vejeteryanların beslenmesinde vazgeçilmezdir ve laktoz intoleransı olan kişiler inek sütünü lezzetli ve sağlıklı fındık sütü ile değiştirebilirler. Düşük şeker içeriği, fındık tatlısının şeker hastasının sağlığını etkilememesini ve kilo vermek isteyenlerde kilo alımına neden olmamasını sağlar.
Fındığın faydalarından bahsetmişken bitkinin yaprakları, kabuğu, pelüşü ve diğer kısımlarını unutmamak gerekir.Hepsi bitki materyallerine büzücü, ateş düşürücü, damar genişletici, iltihap önleyici, onarıcı özellikler kazandıran biyolojik olarak aktif maddeler içerir. Fındığa dayalı infüzyonlar ve sürüler, sindirim sorunları, damar hastalıkları, genitoüriner hastalıklar ve helmintik istilalar için reçete edilir.
Ceviz yağının yara iyileştirici etkisi vardır. Tahrişi hızla gidermeye, ağrıyı azaltmaya ve doku yenilenmesini hızlandırmaya yardımcı olur. Dövülmüş çekirdeklerden elde edilen süt, gastrit, kolesistit ve enterokolitin yanı sıra spazmlar, tahriş ve ağrının eşlik ettiği diğer sorunların tedavisi için kanıtlanmış bir halk ilacıdır.